ლოს სანტოსის კონსტიტუცია
თავი I - ადამიანის ძირითადი უფლებები
მუხლი 1. ყველა ადამიანი ბუნებით თავისუფალი და დამოუკიდებელია და აქვს უფლებები, რომელთა შორისაა სიცოცხლის უფლება და თავისუფლების დაცვა, საკუთრების შეძენა, ფლობა და დაცვა, მშვიდობის, ბედნიერებისა და პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება.
მუხლი 2. ყველა უფლება და თავისუფლება გარანტირებულია და რეგულირდება ამ კონსტიტუციით და ლოს სანტოსის შტატში მოქმედი კანონებით.
მუხლი 3. საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებული პრინციპებისა და ნორმების და ლოს სანტოსის კანონმდებლობის შესაბამისად ამ შტატის მოსახლეობას, განურჩევლად მათი ეთნიკური, რელიგიური თუ ენობრივი კუთვნილებისა, უფლება აქვთ ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე შეინარჩუნონ და განავითარონ თავიანთი კულტურა.
მუხლი 4 ვინაიდან კარგად ორგანიზებული სახალხო პოლიცია არსებობს თავისუფალი სახელმწიფოს უსაფრთხოებისთვის, ხალხის უფლებაა შეინახოს და ატაროს იარაღი. (-)
მუხლი 5. არ უნდა დაირღვეს ხალხის უფლება, დაიცვას საკუთარი თავი, სახლი და ქონება, არაკანონიერი ჩხრეკისგან. ორდერი გაიცემა მხოლოდ საფუძვლიანი მიზეზებიდან გამომდინარე; ამ შემთხვევაში ორდერი უნდა შეიცავდეს გასაჩხრეკი ადგილის, ამოცნობილი პირების ან საგნების დეტალურ აღწერას. (-)
მუხლი 6 დაუშვებელია დადგენილზე მეტი გირაო ან დადგენილზე მეტი ჯარიმები, რომელიც სცდება ლოს სანტოსის კონსტიტუციას.
მუხლი 7. კონსტიტუციაში გარკვეული უფლებების ჩამოთვლა არ უნდა იქნეს გაგებული, როგორც ხალხისთვის მინიჭებული სხვა უფლებების უარყოფა.
მუხლი 8. მთავრობას უფლება აქვს დაადგინოს და დააწესოს გადასახადები მოქალაქეებისა და ორგანიზაციების მიერ ნებისმიერი წყაროდან მიღებულ შემოსავლებზე.
მუხლი 9. გუბერნატორის უფლებამოსილების ვადა მთავრდება, უფლებამოსილების 30 დღის გასვლის შემდეგ და შეიძლება გაგრძელდეს მისი ხელახალი არჩევის შემთხვევაში.
მუხლი 10 ლოს სანტოსის შტატი უზრუნველყოფს რელიგიის თავისუფლების უფლებას, დისკრიმინაციის გარეშე.
მუხლი 11 ლოს სანტოსის შტატის თითოეულ მოქალაქეს უფლება აქვს ოფიციალური წერილით, მიმართოს მთავრობის ადმინისტრაციას, რეფორმებისა და საკანონმდებლო ინიციატივების შესახებ.
მუხლი 12. მთავრობის ადმინისტრაციამ არ უნდა გამოიტანოს რაიმე საწინააღმდეგო კანონი რელიგიის დამკვიდრებასთან ან მის თავისუფალ განხორციელებასთან დაკავშირებით, ან შეზღუდოს სიტყვის და პრესის თავისუფლება, ან ხალხის უფლება შეიკრიბოს მშვიდობიანი გზით და მიმართოს მთავრობას საჩივრების დასაკმაყოფილებლად.
მუხლი 13. სისხლის სამართლის პროცესში ბრალდებულს უფლება აქვს აწარმოოს საჯარო სასამართლო პროცესი, მოითხოვოს მოწმის გამოძახება, ადვოკატის დახმარება მის დასაცავად, ასევე იმყოფებოდეს ადვოკატთან და პირისპირ მოწმეებთან, რომლებიც ჩვენებას აძლევენ ბრალდებულის წინააღმდეგ ან პირიქით.
მუხლი 14. ლოს სანტოსის შტატის ტერიტორიაზე მოქალაქის მხრიდან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის განმეორების შემთხვევაში, ძალოვანი სტრუქტურები ვალდებულნი არიან დააკავონ კანონდამრღვევი პირი.
მუხლი 15 არავის არ უნდა ჩამოერთვას თავისუფლება ან ქონება კანონიერი პროცესის გარეშე.
მუხლი 16 არავინ არ არის ვალდებული მისცეს ჩვენება საკუთარი თავის ან მეუღლის წინააღმდეგ.
მუხლი 17. კერძო საკუთრება ხელშეუხებელია და მისი წართმევა არ შეიძლება სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მისი ფლობა ეწინააღმდეგება ლოს სანტოსის შტატში მოქმედ კანონებს.
მუხლი 18 კანონი,(დანაშაული) რომელიც დადგენილია დამამძიმებელ გარემოებაში უკუძალა არ აქვს.
მუხლი 19 სახელმწიფოს ღალატია: მის წინააღმდეგ ომის წარმოება, მტრებთან კოალიციის ჩამოყალიბება, ან მათთვის დახმარების და მხარდაჭერის გაწევა.
მუხლი 20 საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს, მოქალაქეთა უსაფრთხოებისა და კონსტიტუციური წესრიგის დასაცავად, კანონის შესაბამისად შეიძლება დაწესდეს ინდივიდუალური შეზღუდვები უფლებებსა და თავისუფლებებზე, მათი მოქმედების საზღვრებისა და ხანგრძლივობის მითითებით.
მუხლი 21 ყველა მოქალაქეს, რომელიც ცხოვრობს შტატში 55 წელზე მეტხანს და არის ან იყო საჯარო სამსახურში, უფლება აქვს მიიღოს საპენსიო შეღავათები ლოს სანტოსის შტატის მთავრობისგან.
მუხლი 22 ლოს სანტოსის შტატში შრომის თავისუფლება გარანტირებულია ხალხისთვის. მონობა აკრძალულია. იძულებითი შრომა აკრძალულია, თუ ის არ არის სასჯელი.
მუხლი 23. მოქალაქეები, რომლებიც პატიმრობაში იმყოფებიან შეზღუდვისა და თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში, შეიძლება ვადამდე განთავისუფლდნენ გირაოს გადახდისთანავე ლოს სანტოსის შტატის კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ეს უფლება არ ვრცელდება მოქალაქეზე რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით დამნაშავედ იქნა ცნობილი.
მუხლი 24 ლოს სანტოსის შტატში ადამიანს აქვს უფლება დაიცვას საკუთარი თავი, თავისი ქონება, უფლებები და თავისუფლებები ნებისმიერი კანონიერი გზით.
მუხლი 25 ამ კონსტიტუციის დებულებები სავალდებულოა. არცერთი სხვა კანონმდებლობა არ შეიძლება ეწინააღმდეგებოდეს ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციას.
თავი II - ხმის მიცემის უფლება
მუხლი 26. სუვერენიტეტის მატარებელი და ძალაუფლების წყარო შეერთებულ შტატებში, ისევე როგორც ლოს სანტოსის შტატში, არის მისი ხალხი.
მუხლი 27 ყველა პირს, რომელიც ცხოვრობს ლოს სანტოსის შტატის ტერიტორიაზე და აქვს შეერთებული შტატების მოქალაქეობა, აქვს პოლიტიკურ-კონსტიტუციური უფლება და შეუძლია სრულად ისარგებლოს ამით.
მუხლი 28. ლოს სანტოსის შტატში აკრძალულია ნებისმიერი ფორმით მოქალაქეების ნებისმიერი საარჩევნო უფლების შეფერხება ან იძულება.
მუხლი 29 ლოს სანტოსის შტატში აკრძალულია მოქალაქეების პოლიტიკური მიზეზების გამო დევნა.
მუხლი 30 ლოს სანტოსის შტატში ყველა არჩევნები ტარდება სახალხო კენჭისყრით.
მუხლი 31. არჩევნები და რეფერენდუმი არის ხალხის ძალაუფლების უმაღლესი და პირდაპირი გამოხატულება ლოს სანტოსის შტატში.
მუხლი 32. თანამდებობის დაკავებისთანავე ლოს სანტოსის შტატის არჩეული გუბერნატორი ფიცს დებს.
ხალხს:
„მე, <Name>, საზეიმოდ ვფიცავ, რომ დავიცავ და დავიცავ სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციას, ყველა გარე და შიდა მტრის წინააღმდეგ, რომ ვიქნები სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციის ჭეშმარიტი რწმენა და ერთგულება. , რომ მე თავისუფლად ვიღებ ამ ვალდებულებას ყოველგვარი გონებრივი დათქმის ან თავის არიდების განზრახვის გარეშე, და რომ კარგად და კეთილსინდისიერად შევასრულებ იმ მოვალეობებს, რომლებსაც ვაპირებ ვიკისრო. ღმერთო მიშველე! »
თავი III - შტატი ლოს სანტოსი
მუხლი 33 მთელი პოლიტიკური ძალაუფლება ეკუთვნის ხალხს. ლოს სანტოსის შტატის მთავრობა იქმნება ხალხის დაცვის, უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისთვის, რომლებსაც აქვთ უფლება შეცვალონ და რეფორმები მოახდინონ მთავრობაში, როგორც ამას საზოგადოება მოითხოვს.
მუხლი 34 ლოს სანტოსის შტატი არის ამერიკის შეერთებული შტატების შემადგენელი ნაწილი.
მუხლი 35 შტატი მოიცავს ქალაქ ლოს სანტოსს, ბლეინის ოლქს და კუნძულ კაიო პერიკოს, რომლებიც წარმოადგენენ შტატის ქვედანაყოფებს. ლოს სანტოსის შტატის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მართვას უშუალოდ გუბერნატორი ახორციელებს.
მუხლი 36 აკრძალულია ოლქების მხრიდან სეპარატიზმის ნებისმიერი ქმედება.
მუხლი 37 ლოს სანტოსის შტატის ოფიციალური ენა არის ინგლისური.
მუხლი 38 ლოს სანტოსის შტატის მთავრობა იყოფა სამ შტოდ: საკანონმდებლო, აღმასრულებელი და სასამართლო. სასამართლო ხელისუფლება თავის უფლებამოსილებებს ახორციელებს დამოუკიდებლად და დამოუკიდებელია სხვა შტოებისგან.
თავი IV – აღმასრულებელი ხელისუფლება
მუხლი 39. ლოს სანტოსის შტატის უმაღლეს აღმასრულებელ ხელისუფლებას წარმოადგენს გუბერნატორი, რომელიც ხელმძღვანელობს ლოს სანტოსის შტატის მთავრობას.
ლოს სანტოსის გუბერნატორი:
1. არის ლოს სანტოსის შტატის აღმასრულებელი მეთაური.
2. ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციით დადგენილი პროცედურის შესაბამისად იღებს ზომებს შტატის სუვერენიტეტის, მისი დამოუკიდებლობისა და სახელმწიფო მთლიანობის დასაცავად, უზრუნველყოფს სახელმწიფო ორგანოების კოორდინირებულ ფუნქციონირებას და ურთიერთქმედებას.
3. ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციისა და კანონების შესაბამისად განსაზღვრავს შტატის შიდა პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს.
4. აყალიბებს ლოს სანტოსის გუბერნატორის მმართველ გუნდს;
5. ამტკიცებს, ნიშნავს და ანთავისუფლებს მინისტრებს და მათ მოადგილეებს, დეპარტამენტების დირექტორებსა და მათ მოადგილეებს;
6. წარუდგენს კანონპროექტებს ლოს სანტოსის შტატის სენატს;
7. ხელს აწერს ლოს სანტოსის შტატის სენატის მიერ მიღებულ კანონპროექტებს;
8. კონკრეტულ საკანონმდებლო ინიციატივაზე ვეტოს დადების უფლება;
9. ახორციელებს ამ კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
მუხლი 40 ლოს სანტოსის შტატის აღმასრულებელ ხელისუფლებას წარმოადგენს მთავრობა, რომელიც შედგება გუბერნატორისა და ვიცე-გუბერნატორის, მინისტრებისა და მათი მოადგილეების, დეპარტამენტების დირექტორებისა და მათი მოადგილეებისგან, დარგობრივი სამინისტროებისა და დეპარტამენტებისაგან.
მუხლი 41. სახელმწიფო სტრუქტურების მაღალი რანგის ხელმძღვანელობას, ასევე მთავრობის წევრებს ენიჭებათ იმუნიტეტის სტატუსი, სახელმწიფოს კანონმდებლობის შესაბამისად. იმუნიტეტის სტატუსი შეიძლება შეჩერდეს ან შეზღუდული იყოს.
მუხლი 42 ამერიკის შეერთებული შტატების მოქალაქე, არანაკლებ 35 წლისა, რომელიც მუდმივად ცხოვრობდა ლოს სანტოსის შტატში მინიმუმ 15 წლის განმავლობაში, შეიძლება აირჩეს ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორად.
მუხლი 43 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი არის შტატის ეროვნული გვარდიის ძალების მთავარსარდალი. გუბერნატორს უფლება აქვს გამოიყენოს ეროვნული გვარდია ლოს სანტოსის შტატის წესრიგისა და შიდა უსაფრთხოების შესანარჩუნებლად.
მუხლი 44 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორს შეუძლია შეწყალება მიანიჭოს მოქალაქეს.
მუხლი 45 ლოს სანტოსის შტატის ვიცე-გუბერნატორს აქვს იგივე უფლებამოსილებები და მოვალეობები, რაც შტატის გუბერნატორს, მაგრამ რჩება უშუალოდ მის დაქვემდებარებაში.
მუხლი 46 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის გადაყენების ან გადადგომის შემთხვევაში, ვიცე-გუბერნატორი ასრულებს შტატის გუბერნატორის მოვალეობას ახალი გუბერნატორის დანიშვნამდე.
გუბერნატორის მიერ თავისი მოვალეობის შეუსრულებლობის შემთხვევაში ძალაუფლების აღსრულების იერარქია:
1. შტატის ვიცე-გუბერნატორი;
2. შტატის გენერალური პროკურორი;
იმ შემთხვევაში, თუ ზემოდხსენებულ ოფიცრებს არ შეუძლიათ დროებითი გუბერნატორის მოვალეობების შესრულება, უფროსი ხელმძღვანელობა გადადის ლოს სანტოსის შტატის მთავრობის კაბინეტის სხდომაზე გუბერნატორის დანიშვნამდე.
მუხლი 47 ლოს სანტოსის შტატის ვიცე-გუბერნატორის მოვალეობის შემსრულებელი მოქმედებს შტატის გუბერნატორის მოვალეობის შემსრულებლის მოვალეობის შემსრულებლად იმპიჩმენტის პროცესის დროს ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის არყოფნის ან მისი დროებითი უუნარობის შემთხვევაში.
მუხლი 48 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი და ვიცე-გუბერნატორი შრომისა და სოციალური მომსახურების სამინისტროსთან(სავ.იუსტიციის) ერთად ახორციელებს სასწრაფო სამედიცინო დახმარების სამსახურის უშუალო კონტროლსა და ზედამხედველობას, ასევე არის ამ სახელმწიფო ორგანოს უშუალო უფროსი.
მუხლი 49 ლოს სანტოსის შტატის იუსტიციის დეპარტამენტი არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც იცავს კანონის უზენაესობას და მის ადეკვატურ გამოყენებას. ლოს სანტოსის შტატის გენერალური პროკურორი უშუალოდ აკონტროლებს მათ დაქვემდებარებულ პროკურორებს, ასევე ფედერალური საგამოძიებო ბიუროს(FIB) და ფედერალური ციხის საქმიანობას და აკონტროლებს სან ანდრეასის შტატის ყველა სახელმწიფო ორგანოს თანამშრომლებს დადგენილი წესით.
მუხლი 50. ლოს სანტოსის შტატის ფინანსთა სამინისტრო არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც იტოვებს უფლებამოსილებას აკონტროლოს მთლიანი შტატის ბიუჯეტი. მისი თავმჯდომარეა ლოს სანტოსის სახელმწიფო ხაზინის მდივანი. (სავ. ფინანსთა მინისტრი)
მუხლი 51. ლოს სანტოსის შტატის შიდა უსაფრთხოების სამინისტრო(სავ. LSPD) არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც პასუხისმგებელია შტატის შიდა და ეროვნულ უსაფრთხოებაზე. მართავს შტატის ეროვნული გვარდიის საქმიანობას და სამართალს. აღმასრულებელი ორგანოები, კერძოდ: ქალაქ ლოს სანტოსის პოლიციის დეპარტამენტი, ბლეინის ოლქის შერიფის დეპარტამენტი და საიდუმლო სამსახური. ლოს სანტოსის შტატის უსაფრთხოების მინისტრი ამ სამთავრობო უწყებების უშუალო უფროსია.
მუხლი 52. ლოს სანტოსის შტატში ფუნქციონირებს კულტურისა და საზოგადოებრივი ღონისძიებების განვითარების დეპარტამენტი.
მუხლი 53. ლოს სანტოსის შტატის ადვოკატთა ასოციაცია არის საჯარო-სამართლებრივი კორპორაცია, რომელიც აერთიანებს საადვოკატო ბიუროში დასაქმებულ პირებს. ლოს სანტოსის ადვოკატთა ასოციაციის წევრების პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევა მიუღებელია. შტატის ადვოკატთა ასოციაციას მართავს ადვოკატთა ასოციაციის ხელმძღვანელი, რომელსაც თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ანთავისუფლებს ლოს სანტოსის მთავრობის მინისტრებს, დეპარტამენტების დირექტორებს მხოლოდ დადგენილი წესით.
მუხლი 54. ლოს სანტოსის სამთავრობო უწყებებს უფლება აქვთ მიიღონ შიდა წესები, დებულებები, წესდება, რომლებსაც ამტკიცებს შტატის გუბერნატორი ან მინისტრი, რომელიც უშუალოდ მართავს ან აკონტროლებს მთავრობას.
მუხლი 55 ლოს სანტოსის შტატის სამთავრობო უწყებების შინაგანაწესი სავალდებულოა მხოლოდ შესაბამისი უწყებების თანამშრომლებისთვის.
მუხლი 56. ლოს სანტოსის შტატის ყველა სახელმწიფო ორგანო მათ ხელმძღვანელებთან ერთად კონტროლდება და ანგარიშვალდებულია შტატის მთავრობის წინაშე, ყოველკვირეულ ანგარიშებს წარუდგენს სან ანდრეასის შტატის მთავრობას პროგრესისა და შედეგების შესახებ. მათი დეპარტამენტის საქმიანობა მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
მუხლი 57. ლოს სანტოსის შტატის სამთავრობო დაწესებულებების ხელმძღვანელები თანამდებობაზე დანიშვნისთანავე დებენ ერთგულების ფიცს ხალხის და გუბერნატორის წინაშე:
„მე, <Name>, საზეიმოდ ვფიცავ, რომ დავიცავ და დავიცავ სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციას, ყველა გარე და შიდა მტრის წინააღმდეგ, რომ ვიქნები სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციის ჭეშმარიტი რწმენა და ერთგულება. , რომ მე თავისუფლად ვიღებ ამ ვალდებულებას ყოველგვარი გონებრივი დათქმის ან თავის არიდების განზრახვის გარეშე, და რომ კარგად და კეთილსინდისიერად შევასრულებ იმ მოვალეობებს, რომლებსაც ვაპირებ ვიკისრო. ღმერთო მიშველე! »
თავი V - სასამართლო შტო ( სავ. ძალაუფლება)
მუხლი 58 სამართლის აღსრულების უფლებამოსილება ენიჭება უზენაეს სასამართლოს, სააპელაციო სასამართლოს და რაიონულ სასამართლოს. არცერთ სხვა ორგანოს და პირს არ აქვს უფლება იკისროს მართლმსაჯულების განხორციელება.
მუხლი 59 ლოს სანტოსის შტატის მოსამართლეები დამოუკიდებელნი არიან და ექვემდებარებიან მხოლოდ შტატის კონსტიტუციასა და კანონებს.
მუხლი 60 სასამართლოები ფინანსდებიან ლოს სანტოსის შტატის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი სასამართლო მოსაკრებლებისა და პრემიებიდან და უზრუნველყოფენ მართლმსაჯულების სრულ და დამოუკიდებელ განხორციელებას.
მუხლი 61 მართლმსაჯულების განხორციელებაში მოსამართლის საქმიანობაში ნებისმიერი ჩარევა აკრძალულია და ისჯება კანონით.
მუხლი 62 მხოლოდ უზენაეს სასამართლოს შეუძლია მოსამართლის იმუნიტეტის ჩამორთმევა. მოსამართლეს არ შეიძლება დაეკისროს პასუხისმგებლობა სასამართლო მოქმედებების შესრულებისთვის, თუ უზენაესი სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებით არ დადგინდება, რომ მისი ქმედებები იყო მავნე ან კორუმპირებული. მოსამართლეებზე და მათ გადაწყვეტილებებზე ზეწოლა დაუშვებელია. სახელმწიფოს არ შეუძლია მიიღოს კანონები და რეგულაციები, რომლებიც აუქმებს ან ამცირებს სასამართლო ხელისუფლების დამოუკიდებლობას.
მუხლი 63. მოსამართლე შეიძლება გაანთავისუფლოს თანამდებობიდან ფედერალურმა მთავრობამ, თუ იგი ჩაიდენს მოსამართლის ღირსების დამამცირებელ ქმედებას, აგრეთვე სხვა შემთხვევებში, რაც მიუთითებს მოსამართლის მიერ უფლებამოსილების გადაჭარბებას.
მუხლი 64 ყოველი სასამართლო გადაწყვეტილება ექვემდებარება გასაჩივრებას, მისი კანონიერ ძალაში შესვლიდან 72 საათის ვადაში უზენაეს სასამართლოში. მხოლოდ უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები გასაჩივრებას არ ექვემდებარება.
მუხლი 65 მოსამართლე არ შეიძლება იყოს პირი რომელიც იკავებს სხვა ანაზღაურებად თანამდებობას.
მუხლი 66 კანონის სამართლებრივი აქტის ან სამართლის ცალკეული ნორმების არაკონსტიტუციურად აღიარება კონსტიტუციისა და (ან) სახელმწიფო კანონების საწინააღმდეგო ნაწილში, აუქმებს მის იურიდიულ ძალას.
მუხლი 67. უზენაესი სასამართლო, როგორც სასამართლო და კონსტიტუციური კონტროლის ორგანო, კონკრეტული საქმის განხილვისას უფლებამოსილია:
უზრუნველყოს მოქმედი სახელმწიფო კანონის ოფიციალური ინტერპრეტაცია;
1. კანონებისა და სხვა სამართლებრივი აქტების არაკონსტიტუციურად აღიარება იმ ნაწილში, რომელიც ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას და (ან) სახელმწიფო კანონებს;
2. მიიღოს გადაწყვეტილებები არსებული კანონმდებლობის გარეშე, რომელიც არეგულირებს მოცემული საქმის გარემოებებს სამართლიანი შედეგის მისაღწევად.
მუხლი 68 ეს სისტემა სასამართლოს აძლევს უფლებას შეასრულოს კანონშემოქმედებითი ფუნქციები არა მხოლოდ შესაბამისი კანონის არარსებობის, არამედ არასაკმარისად მკაფიო ნორმის არსებობის შემთხვევაშიც.
1. სასამართლო პრეცედენტს აქვს კანონის იურიდიული ძალა.
2. წინა სასამართლო საქმეებში მიღებული გადაწყვეტილებების შედეგად შექმნილმა პრეცედენტებმა შესაძლოა გავლენა მოახდინოს კანონის ინტერპრეტაციაზე და სამომავლო სასამართლო საქმეებზე.
3. ყველა სასამართლომ უნდა დაიცვას უზენაესი სასამართლოს მიერ დადგენილი ნებისმიერი პრეცედენტი. რაიონულმა სასამართლომ უნდა დაიცვას სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი ნებისმიერი პრეცედენტი.
4. სასამართლო პრეცედენტის მოქმედება შეიძლება გაუქმდეს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
თავი VI - საკანონმდებლო ორგანო
მუხლი 69 ლოს სანტოსის შტატში საკანონმდებლო ხელისუფლებას წარმოადგენს სენატი, (სავ. მინისტრთა საბჭო) როგორც შტატის ხალხის მიერ არჩეული და მისი ინტერესების დამცველი და მისი უფლებების გარანტი.
მუხლი 70 ლოს სანტოსის შტატში მცხოვრებ ყველა მოქალაქეს აქვს უფლება, წამოიწყოს კანონმდებლობა.
მუხლი 71. კანონპროექტი ძალაში შევა ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის ხელმოწერისა და გამოქვეყნების შემდეგ.
მუხლი 72 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორს აქვს ვეტოს უფლება ნებისმიერ საკანონმდებლო ინიციატივაზე.
მუხლი 73 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი არ შეიძლება იყოს სენატორი.
მუხლი 74 ლოს სანტოსის შტატის სენატის წევრების იმუნიტეტი რეგულირდება შესაბამისი კანონით და შეიძლება მოიხსნას მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
თავი VII – სამართლებრივი აქტების იერარქია
მუხლი 75. სამართლებრივი აქტების იერარქია არის სახელმწიფო ხელისუფლების აქტების იურიდიულ ძალაზე დამყარებული სტრუქტურა.
მუხლი 76 ლოს სანტოსის შტატის რეგულაციების იერარქიის საფეხურები:
⦁ კონსტიტუცია
⦁ კანონები, კოდექსები და სასამართლო პრეცედენტები
⦁ გუბერნატორის დებულება
⦁ სამინისტროებისა და დეპარტამენტების სამართლებრივი აქტები
⦁ სახელმწიფო ორგანიზაციების შიდა მარეგულირებელი სამართლებრივი აქტები
მუხლი 77 შინაგანაწესი და სახელმწიფო ორგანიზაციების ხელმძღვანელობის ბრძანებები ვრცელდება მხოლოდ დასაქმებულებზე და არ ვრცელდება მოქალაქეებზე.
მუხლი 78 გუბერნატორის, სამინისტროების, დეპარტამენტების და სახელმწიფო მმართველი ორგანოების კანონები, დებულებები და შინაგანაწესი შეიძლება გააფართოვდეს ან მოხდეს ცვლილებებლი კონსტიტუციაზე დაყრდნობით, მაგრამ არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს მას.
მუხლი 79 კანონებს უფრო მაღალი იურიდიული ძალა აქვთ, ვიდრე გუბერნატორის დებულებებს, სამინისტროებისა და დეპარტამენტების დებულებებს, სახელმწიფო ორგანიზაციების შინაგანაწესს. თუ ამ აქტების დებულებები ეწინააღმდეგება რომელიმე კანონის დებულებებს, მაშინ ასეთი აქტი არ განხორციელდება და უქმდება.
გუბერნატორი: W.DeMorte
ჩვენ, ლოს სანტოსის მოქალაქენი, რომელთა ურყევი ნებაა, დავამკვიდროთ დემოკრატიული საზოგადოებრივი წესწყობილება, ეკონომიკური თავისუფლება, სოციალური და სამართლებრივი სახელმწიფო, უზრუნველვყოთ ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებული უფლებანი და თავისუფლებანი, განვამტკიცოთ სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა და სხვა ხალხებთან მშვიდობიანი ურთიერთობა, ლოს სანტოსის მრავალწლიანი სახელმწიფოებრიობის ტრადიციებსა და ისტორიულ-სამართლებრივ მემკვიდრეობაზე დაყრდნობით, ღვთისა და ქვეყნის წინაშე ვაცხადებთ ამ კონსტიტუციას.
თავი I - ადამიანის ძირითადი უფლებები
მუხლი 1. ყველა ადამიანი ბუნებით თავისუფალი და დამოუკიდებელია და აქვს უფლებები, რომელთა შორისაა სიცოცხლის უფლება და თავისუფლების დაცვა, საკუთრების შეძენა, ფლობა და დაცვა, მშვიდობის, ბედნიერებისა და პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება.
მუხლი 2. ყველა უფლება და თავისუფლება გარანტირებულია და რეგულირდება ამ კონსტიტუციით და ლოს სანტოსის შტატში მოქმედი კანონებით.
მუხლი 3. საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებული პრინციპებისა და ნორმების და ლოს სანტოსის კანონმდებლობის შესაბამისად ამ შტატის მოსახლეობას, განურჩევლად მათი ეთნიკური, რელიგიური თუ ენობრივი კუთვნილებისა, უფლება აქვთ ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე შეინარჩუნონ და განავითარონ თავიანთი კულტურა.
მუხლი 4 ვინაიდან კარგად ორგანიზებული სახალხო პოლიცია არსებობს თავისუფალი სახელმწიფოს უსაფრთხოებისთვის, ხალხის უფლებაა შეინახოს და ატაროს იარაღი. (-)
მუხლი 5. არ უნდა დაირღვეს ხალხის უფლება, დაიცვას საკუთარი თავი, სახლი და ქონება, არაკანონიერი ჩხრეკისგან. ორდერი გაიცემა მხოლოდ საფუძვლიანი მიზეზებიდან გამომდინარე; ამ შემთხვევაში ორდერი უნდა შეიცავდეს გასაჩხრეკი ადგილის, ამოცნობილი პირების ან საგნების დეტალურ აღწერას. (-)
მუხლი 6 დაუშვებელია დადგენილზე მეტი გირაო ან დადგენილზე მეტი ჯარიმები, რომელიც სცდება ლოს სანტოსის კონსტიტუციას.
მუხლი 7. კონსტიტუციაში გარკვეული უფლებების ჩამოთვლა არ უნდა იქნეს გაგებული, როგორც ხალხისთვის მინიჭებული სხვა უფლებების უარყოფა.
მუხლი 8. მთავრობას უფლება აქვს დაადგინოს და დააწესოს გადასახადები მოქალაქეებისა და ორგანიზაციების მიერ ნებისმიერი წყაროდან მიღებულ შემოსავლებზე.
მუხლი 9. გუბერნატორის უფლებამოსილების ვადა მთავრდება, უფლებამოსილების 30 დღის გასვლის შემდეგ და შეიძლება გაგრძელდეს მისი ხელახალი არჩევის შემთხვევაში.
მუხლი 10 ლოს სანტოსის შტატი უზრუნველყოფს რელიგიის თავისუფლების უფლებას, დისკრიმინაციის გარეშე.
მუხლი 11 ლოს სანტოსის შტატის თითოეულ მოქალაქეს უფლება აქვს ოფიციალური წერილით, მიმართოს მთავრობის ადმინისტრაციას, რეფორმებისა და საკანონმდებლო ინიციატივების შესახებ.
მუხლი 12. მთავრობის ადმინისტრაციამ არ უნდა გამოიტანოს რაიმე საწინააღმდეგო კანონი რელიგიის დამკვიდრებასთან ან მის თავისუფალ განხორციელებასთან დაკავშირებით, ან შეზღუდოს სიტყვის და პრესის თავისუფლება, ან ხალხის უფლება შეიკრიბოს მშვიდობიანი გზით და მიმართოს მთავრობას საჩივრების დასაკმაყოფილებლად.
მუხლი 13. სისხლის სამართლის პროცესში ბრალდებულს უფლება აქვს აწარმოოს საჯარო სასამართლო პროცესი, მოითხოვოს მოწმის გამოძახება, ადვოკატის დახმარება მის დასაცავად, ასევე იმყოფებოდეს ადვოკატთან და პირისპირ მოწმეებთან, რომლებიც ჩვენებას აძლევენ ბრალდებულის წინააღმდეგ ან პირიქით.
მუხლი 14. ლოს სანტოსის შტატის ტერიტორიაზე მოქალაქის მხრიდან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის განმეორების შემთხვევაში, ძალოვანი სტრუქტურები ვალდებულნი არიან დააკავონ კანონდამრღვევი პირი.
მუხლი 15 არავის არ უნდა ჩამოერთვას თავისუფლება ან ქონება კანონიერი პროცესის გარეშე.
მუხლი 16 არავინ არ არის ვალდებული მისცეს ჩვენება საკუთარი თავის ან მეუღლის წინააღმდეგ.
მუხლი 17. კერძო საკუთრება ხელშეუხებელია და მისი წართმევა არ შეიძლება სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მისი ფლობა ეწინააღმდეგება ლოს სანტოსის შტატში მოქმედ კანონებს.
მუხლი 18 კანონი,(დანაშაული) რომელიც დადგენილია დამამძიმებელ გარემოებაში უკუძალა არ აქვს.
მუხლი 19 სახელმწიფოს ღალატია: მის წინააღმდეგ ომის წარმოება, მტრებთან კოალიციის ჩამოყალიბება, ან მათთვის დახმარების და მხარდაჭერის გაწევა.
მუხლი 20 საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს, მოქალაქეთა უსაფრთხოებისა და კონსტიტუციური წესრიგის დასაცავად, კანონის შესაბამისად შეიძლება დაწესდეს ინდივიდუალური შეზღუდვები უფლებებსა და თავისუფლებებზე, მათი მოქმედების საზღვრებისა და ხანგრძლივობის მითითებით.
მუხლი 21 ყველა მოქალაქეს, რომელიც ცხოვრობს შტატში 55 წელზე მეტხანს და არის ან იყო საჯარო სამსახურში, უფლება აქვს მიიღოს საპენსიო შეღავათები ლოს სანტოსის შტატის მთავრობისგან.
მუხლი 22 ლოს სანტოსის შტატში შრომის თავისუფლება გარანტირებულია ხალხისთვის. მონობა აკრძალულია. იძულებითი შრომა აკრძალულია, თუ ის არ არის სასჯელი.
მუხლი 23. მოქალაქეები, რომლებიც პატიმრობაში იმყოფებიან შეზღუდვისა და თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში, შეიძლება ვადამდე განთავისუფლდნენ გირაოს გადახდისთანავე ლოს სანტოსის შტატის კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ეს უფლება არ ვრცელდება მოქალაქეზე რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით დამნაშავედ იქნა ცნობილი.
მუხლი 24 ლოს სანტოსის შტატში ადამიანს აქვს უფლება დაიცვას საკუთარი თავი, თავისი ქონება, უფლებები და თავისუფლებები ნებისმიერი კანონიერი გზით.
მუხლი 25 ამ კონსტიტუციის დებულებები სავალდებულოა. არცერთი სხვა კანონმდებლობა არ შეიძლება ეწინააღმდეგებოდეს ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციას.
თავი II - ხმის მიცემის უფლება
მუხლი 26. სუვერენიტეტის მატარებელი და ძალაუფლების წყარო შეერთებულ შტატებში, ისევე როგორც ლოს სანტოსის შტატში, არის მისი ხალხი.
მუხლი 27 ყველა პირს, რომელიც ცხოვრობს ლოს სანტოსის შტატის ტერიტორიაზე და აქვს შეერთებული შტატების მოქალაქეობა, აქვს პოლიტიკურ-კონსტიტუციური უფლება და შეუძლია სრულად ისარგებლოს ამით.
მუხლი 28. ლოს სანტოსის შტატში აკრძალულია ნებისმიერი ფორმით მოქალაქეების ნებისმიერი საარჩევნო უფლების შეფერხება ან იძულება.
მუხლი 29 ლოს სანტოსის შტატში აკრძალულია მოქალაქეების პოლიტიკური მიზეზების გამო დევნა.
მუხლი 30 ლოს სანტოსის შტატში ყველა არჩევნები ტარდება სახალხო კენჭისყრით.
მუხლი 31. არჩევნები და რეფერენდუმი არის ხალხის ძალაუფლების უმაღლესი და პირდაპირი გამოხატულება ლოს სანტოსის შტატში.
მუხლი 32. თანამდებობის დაკავებისთანავე ლოს სანტოსის შტატის არჩეული გუბერნატორი ფიცს დებს.
ხალხს:
„მე, <Name>, საზეიმოდ ვფიცავ, რომ დავიცავ და დავიცავ სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციას, ყველა გარე და შიდა მტრის წინააღმდეგ, რომ ვიქნები სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციის ჭეშმარიტი რწმენა და ერთგულება. , რომ მე თავისუფლად ვიღებ ამ ვალდებულებას ყოველგვარი გონებრივი დათქმის ან თავის არიდების განზრახვის გარეშე, და რომ კარგად და კეთილსინდისიერად შევასრულებ იმ მოვალეობებს, რომლებსაც ვაპირებ ვიკისრო. ღმერთო მიშველე! »
თავი III - შტატი ლოს სანტოსი
მუხლი 33 მთელი პოლიტიკური ძალაუფლება ეკუთვნის ხალხს. ლოს სანტოსის შტატის მთავრობა იქმნება ხალხის დაცვის, უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისთვის, რომლებსაც აქვთ უფლება შეცვალონ და რეფორმები მოახდინონ მთავრობაში, როგორც ამას საზოგადოება მოითხოვს.
მუხლი 34 ლოს სანტოსის შტატი არის ამერიკის შეერთებული შტატების შემადგენელი ნაწილი.
მუხლი 35 შტატი მოიცავს ქალაქ ლოს სანტოსს, ბლეინის ოლქს და კუნძულ კაიო პერიკოს, რომლებიც წარმოადგენენ შტატის ქვედანაყოფებს. ლოს სანტოსის შტატის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მართვას უშუალოდ გუბერნატორი ახორციელებს.
მუხლი 36 აკრძალულია ოლქების მხრიდან სეპარატიზმის ნებისმიერი ქმედება.
მუხლი 37 ლოს სანტოსის შტატის ოფიციალური ენა არის ინგლისური.
მუხლი 38 ლოს სანტოსის შტატის მთავრობა იყოფა სამ შტოდ: საკანონმდებლო, აღმასრულებელი და სასამართლო. სასამართლო ხელისუფლება თავის უფლებამოსილებებს ახორციელებს დამოუკიდებლად და დამოუკიდებელია სხვა შტოებისგან.
თავი IV – აღმასრულებელი ხელისუფლება
მუხლი 39. ლოს სანტოსის შტატის უმაღლეს აღმასრულებელ ხელისუფლებას წარმოადგენს გუბერნატორი, რომელიც ხელმძღვანელობს ლოს სანტოსის შტატის მთავრობას.
ლოს სანტოსის გუბერნატორი:
1. არის ლოს სანტოსის შტატის აღმასრულებელი მეთაური.
2. ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციით დადგენილი პროცედურის შესაბამისად იღებს ზომებს შტატის სუვერენიტეტის, მისი დამოუკიდებლობისა და სახელმწიფო მთლიანობის დასაცავად, უზრუნველყოფს სახელმწიფო ორგანოების კოორდინირებულ ფუნქციონირებას და ურთიერთქმედებას.
3. ლოს სანტოსის შტატის კონსტიტუციისა და კანონების შესაბამისად განსაზღვრავს შტატის შიდა პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს.
4. აყალიბებს ლოს სანტოსის გუბერნატორის მმართველ გუნდს;
5. ამტკიცებს, ნიშნავს და ანთავისუფლებს მინისტრებს და მათ მოადგილეებს, დეპარტამენტების დირექტორებსა და მათ მოადგილეებს;
6. წარუდგენს კანონპროექტებს ლოს სანტოსის შტატის სენატს;
7. ხელს აწერს ლოს სანტოსის შტატის სენატის მიერ მიღებულ კანონპროექტებს;
8. კონკრეტულ საკანონმდებლო ინიციატივაზე ვეტოს დადების უფლება;
9. ახორციელებს ამ კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
მუხლი 40 ლოს სანტოსის შტატის აღმასრულებელ ხელისუფლებას წარმოადგენს მთავრობა, რომელიც შედგება გუბერნატორისა და ვიცე-გუბერნატორის, მინისტრებისა და მათი მოადგილეების, დეპარტამენტების დირექტორებისა და მათი მოადგილეებისგან, დარგობრივი სამინისტროებისა და დეპარტამენტებისაგან.
მუხლი 41. სახელმწიფო სტრუქტურების მაღალი რანგის ხელმძღვანელობას, ასევე მთავრობის წევრებს ენიჭებათ იმუნიტეტის სტატუსი, სახელმწიფოს კანონმდებლობის შესაბამისად. იმუნიტეტის სტატუსი შეიძლება შეჩერდეს ან შეზღუდული იყოს.
მუხლი 42 ამერიკის შეერთებული შტატების მოქალაქე, არანაკლებ 35 წლისა, რომელიც მუდმივად ცხოვრობდა ლოს სანტოსის შტატში მინიმუმ 15 წლის განმავლობაში, შეიძლება აირჩეს ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორად.
მუხლი 43 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი არის შტატის ეროვნული გვარდიის ძალების მთავარსარდალი. გუბერნატორს უფლება აქვს გამოიყენოს ეროვნული გვარდია ლოს სანტოსის შტატის წესრიგისა და შიდა უსაფრთხოების შესანარჩუნებლად.
მუხლი 44 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორს შეუძლია შეწყალება მიანიჭოს მოქალაქეს.
მუხლი 45 ლოს სანტოსის შტატის ვიცე-გუბერნატორს აქვს იგივე უფლებამოსილებები და მოვალეობები, რაც შტატის გუბერნატორს, მაგრამ რჩება უშუალოდ მის დაქვემდებარებაში.
მუხლი 46 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის გადაყენების ან გადადგომის შემთხვევაში, ვიცე-გუბერნატორი ასრულებს შტატის გუბერნატორის მოვალეობას ახალი გუბერნატორის დანიშვნამდე.
გუბერნატორის მიერ თავისი მოვალეობის შეუსრულებლობის შემთხვევაში ძალაუფლების აღსრულების იერარქია:
1. შტატის ვიცე-გუბერნატორი;
2. შტატის გენერალური პროკურორი;
იმ შემთხვევაში, თუ ზემოდხსენებულ ოფიცრებს არ შეუძლიათ დროებითი გუბერნატორის მოვალეობების შესრულება, უფროსი ხელმძღვანელობა გადადის ლოს სანტოსის შტატის მთავრობის კაბინეტის სხდომაზე გუბერნატორის დანიშვნამდე.
მუხლი 47 ლოს სანტოსის შტატის ვიცე-გუბერნატორის მოვალეობის შემსრულებელი მოქმედებს შტატის გუბერნატორის მოვალეობის შემსრულებლის მოვალეობის შემსრულებლად იმპიჩმენტის პროცესის დროს ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის არყოფნის ან მისი დროებითი უუნარობის შემთხვევაში.
მუხლი 48 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი და ვიცე-გუბერნატორი შრომისა და სოციალური მომსახურების სამინისტროსთან(სავ.იუსტიციის) ერთად ახორციელებს სასწრაფო სამედიცინო დახმარების სამსახურის უშუალო კონტროლსა და ზედამხედველობას, ასევე არის ამ სახელმწიფო ორგანოს უშუალო უფროსი.
მუხლი 49 ლოს სანტოსის შტატის იუსტიციის დეპარტამენტი არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც იცავს კანონის უზენაესობას და მის ადეკვატურ გამოყენებას. ლოს სანტოსის შტატის გენერალური პროკურორი უშუალოდ აკონტროლებს მათ დაქვემდებარებულ პროკურორებს, ასევე ფედერალური საგამოძიებო ბიუროს(FIB) და ფედერალური ციხის საქმიანობას და აკონტროლებს სან ანდრეასის შტატის ყველა სახელმწიფო ორგანოს თანამშრომლებს დადგენილი წესით.
მუხლი 50. ლოს სანტოსის შტატის ფინანსთა სამინისტრო არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც იტოვებს უფლებამოსილებას აკონტროლოს მთლიანი შტატის ბიუჯეტი. მისი თავმჯდომარეა ლოს სანტოსის სახელმწიფო ხაზინის მდივანი. (სავ. ფინანსთა მინისტრი)
მუხლი 51. ლოს სანტოსის შტატის შიდა უსაფრთხოების სამინისტრო(სავ. LSPD) არის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც პასუხისმგებელია შტატის შიდა და ეროვნულ უსაფრთხოებაზე. მართავს შტატის ეროვნული გვარდიის საქმიანობას და სამართალს. აღმასრულებელი ორგანოები, კერძოდ: ქალაქ ლოს სანტოსის პოლიციის დეპარტამენტი, ბლეინის ოლქის შერიფის დეპარტამენტი და საიდუმლო სამსახური. ლოს სანტოსის შტატის უსაფრთხოების მინისტრი ამ სამთავრობო უწყებების უშუალო უფროსია.
მუხლი 52. ლოს სანტოსის შტატში ფუნქციონირებს კულტურისა და საზოგადოებრივი ღონისძიებების განვითარების დეპარტამენტი.
მუხლი 53. ლოს სანტოსის შტატის ადვოკატთა ასოციაცია არის საჯარო-სამართლებრივი კორპორაცია, რომელიც აერთიანებს საადვოკატო ბიუროში დასაქმებულ პირებს. ლოს სანტოსის ადვოკატთა ასოციაციის წევრების პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევა მიუღებელია. შტატის ადვოკატთა ასოციაციას მართავს ადვოკატთა ასოციაციის ხელმძღვანელი, რომელსაც თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ანთავისუფლებს ლოს სანტოსის მთავრობის მინისტრებს, დეპარტამენტების დირექტორებს მხოლოდ დადგენილი წესით.
მუხლი 54. ლოს სანტოსის სამთავრობო უწყებებს უფლება აქვთ მიიღონ შიდა წესები, დებულებები, წესდება, რომლებსაც ამტკიცებს შტატის გუბერნატორი ან მინისტრი, რომელიც უშუალოდ მართავს ან აკონტროლებს მთავრობას.
მუხლი 55 ლოს სანტოსის შტატის სამთავრობო უწყებების შინაგანაწესი სავალდებულოა მხოლოდ შესაბამისი უწყებების თანამშრომლებისთვის.
მუხლი 56. ლოს სანტოსის შტატის ყველა სახელმწიფო ორგანო მათ ხელმძღვანელებთან ერთად კონტროლდება და ანგარიშვალდებულია შტატის მთავრობის წინაშე, ყოველკვირეულ ანგარიშებს წარუდგენს სან ანდრეასის შტატის მთავრობას პროგრესისა და შედეგების შესახებ. მათი დეპარტამენტის საქმიანობა მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
მუხლი 57. ლოს სანტოსის შტატის სამთავრობო დაწესებულებების ხელმძღვანელები თანამდებობაზე დანიშვნისთანავე დებენ ერთგულების ფიცს ხალხის და გუბერნატორის წინაშე:
„მე, <Name>, საზეიმოდ ვფიცავ, რომ დავიცავ და დავიცავ სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციას, ყველა გარე და შიდა მტრის წინააღმდეგ, რომ ვიქნები სან ანდრეასის შტატის კონსტიტუციის ჭეშმარიტი რწმენა და ერთგულება. , რომ მე თავისუფლად ვიღებ ამ ვალდებულებას ყოველგვარი გონებრივი დათქმის ან თავის არიდების განზრახვის გარეშე, და რომ კარგად და კეთილსინდისიერად შევასრულებ იმ მოვალეობებს, რომლებსაც ვაპირებ ვიკისრო. ღმერთო მიშველე! »
თავი V - სასამართლო შტო ( სავ. ძალაუფლება)
მუხლი 58 სამართლის აღსრულების უფლებამოსილება ენიჭება უზენაეს სასამართლოს, სააპელაციო სასამართლოს და რაიონულ სასამართლოს. არცერთ სხვა ორგანოს და პირს არ აქვს უფლება იკისროს მართლმსაჯულების განხორციელება.
მუხლი 59 ლოს სანტოსის შტატის მოსამართლეები დამოუკიდებელნი არიან და ექვემდებარებიან მხოლოდ შტატის კონსტიტუციასა და კანონებს.
მუხლი 60 სასამართლოები ფინანსდებიან ლოს სანტოსის შტატის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი სასამართლო მოსაკრებლებისა და პრემიებიდან და უზრუნველყოფენ მართლმსაჯულების სრულ და დამოუკიდებელ განხორციელებას.
მუხლი 61 მართლმსაჯულების განხორციელებაში მოსამართლის საქმიანობაში ნებისმიერი ჩარევა აკრძალულია და ისჯება კანონით.
მუხლი 62 მხოლოდ უზენაეს სასამართლოს შეუძლია მოსამართლის იმუნიტეტის ჩამორთმევა. მოსამართლეს არ შეიძლება დაეკისროს პასუხისმგებლობა სასამართლო მოქმედებების შესრულებისთვის, თუ უზენაესი სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებით არ დადგინდება, რომ მისი ქმედებები იყო მავნე ან კორუმპირებული. მოსამართლეებზე და მათ გადაწყვეტილებებზე ზეწოლა დაუშვებელია. სახელმწიფოს არ შეუძლია მიიღოს კანონები და რეგულაციები, რომლებიც აუქმებს ან ამცირებს სასამართლო ხელისუფლების დამოუკიდებლობას.
მუხლი 63. მოსამართლე შეიძლება გაანთავისუფლოს თანამდებობიდან ფედერალურმა მთავრობამ, თუ იგი ჩაიდენს მოსამართლის ღირსების დამამცირებელ ქმედებას, აგრეთვე სხვა შემთხვევებში, რაც მიუთითებს მოსამართლის მიერ უფლებამოსილების გადაჭარბებას.
მუხლი 64 ყოველი სასამართლო გადაწყვეტილება ექვემდებარება გასაჩივრებას, მისი კანონიერ ძალაში შესვლიდან 72 საათის ვადაში უზენაეს სასამართლოში. მხოლოდ უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები გასაჩივრებას არ ექვემდებარება.
მუხლი 65 მოსამართლე არ შეიძლება იყოს პირი რომელიც იკავებს სხვა ანაზღაურებად თანამდებობას.
მუხლი 66 კანონის სამართლებრივი აქტის ან სამართლის ცალკეული ნორმების არაკონსტიტუციურად აღიარება კონსტიტუციისა და (ან) სახელმწიფო კანონების საწინააღმდეგო ნაწილში, აუქმებს მის იურიდიულ ძალას.
მუხლი 67. უზენაესი სასამართლო, როგორც სასამართლო და კონსტიტუციური კონტროლის ორგანო, კონკრეტული საქმის განხილვისას უფლებამოსილია:
უზრუნველყოს მოქმედი სახელმწიფო კანონის ოფიციალური ინტერპრეტაცია;
1. კანონებისა და სხვა სამართლებრივი აქტების არაკონსტიტუციურად აღიარება იმ ნაწილში, რომელიც ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას და (ან) სახელმწიფო კანონებს;
2. მიიღოს გადაწყვეტილებები არსებული კანონმდებლობის გარეშე, რომელიც არეგულირებს მოცემული საქმის გარემოებებს სამართლიანი შედეგის მისაღწევად.
მუხლი 68 ეს სისტემა სასამართლოს აძლევს უფლებას შეასრულოს კანონშემოქმედებითი ფუნქციები არა მხოლოდ შესაბამისი კანონის არარსებობის, არამედ არასაკმარისად მკაფიო ნორმის არსებობის შემთხვევაშიც.
1. სასამართლო პრეცედენტს აქვს კანონის იურიდიული ძალა.
2. წინა სასამართლო საქმეებში მიღებული გადაწყვეტილებების შედეგად შექმნილმა პრეცედენტებმა შესაძლოა გავლენა მოახდინოს კანონის ინტერპრეტაციაზე და სამომავლო სასამართლო საქმეებზე.
3. ყველა სასამართლომ უნდა დაიცვას უზენაესი სასამართლოს მიერ დადგენილი ნებისმიერი პრეცედენტი. რაიონულმა სასამართლომ უნდა დაიცვას სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი ნებისმიერი პრეცედენტი.
4. სასამართლო პრეცედენტის მოქმედება შეიძლება გაუქმდეს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
თავი VI - საკანონმდებლო ორგანო
მუხლი 69 ლოს სანტოსის შტატში საკანონმდებლო ხელისუფლებას წარმოადგენს სენატი, (სავ. მინისტრთა საბჭო) როგორც შტატის ხალხის მიერ არჩეული და მისი ინტერესების დამცველი და მისი უფლებების გარანტი.
მუხლი 70 ლოს სანტოსის შტატში მცხოვრებ ყველა მოქალაქეს აქვს უფლება, წამოიწყოს კანონმდებლობა.
მუხლი 71. კანონპროექტი ძალაში შევა ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორის ხელმოწერისა და გამოქვეყნების შემდეგ.
მუხლი 72 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორს აქვს ვეტოს უფლება ნებისმიერ საკანონმდებლო ინიციატივაზე.
მუხლი 73 ლოს სანტოსის შტატის გუბერნატორი არ შეიძლება იყოს სენატორი.
მუხლი 74 ლოს სანტოსის შტატის სენატის წევრების იმუნიტეტი რეგულირდება შესაბამისი კანონით და შეიძლება მოიხსნას მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
თავი VII – სამართლებრივი აქტების იერარქია
მუხლი 75. სამართლებრივი აქტების იერარქია არის სახელმწიფო ხელისუფლების აქტების იურიდიულ ძალაზე დამყარებული სტრუქტურა.
მუხლი 76 ლოს სანტოსის შტატის რეგულაციების იერარქიის საფეხურები:
⦁ კონსტიტუცია
⦁ კანონები, კოდექსები და სასამართლო პრეცედენტები
⦁ გუბერნატორის დებულება
⦁ სამინისტროებისა და დეპარტამენტების სამართლებრივი აქტები
⦁ სახელმწიფო ორგანიზაციების შიდა მარეგულირებელი სამართლებრივი აქტები
მუხლი 77 შინაგანაწესი და სახელმწიფო ორგანიზაციების ხელმძღვანელობის ბრძანებები ვრცელდება მხოლოდ დასაქმებულებზე და არ ვრცელდება მოქალაქეებზე.
მუხლი 78 გუბერნატორის, სამინისტროების, დეპარტამენტების და სახელმწიფო მმართველი ორგანოების კანონები, დებულებები და შინაგანაწესი შეიძლება გააფართოვდეს ან მოხდეს ცვლილებებლი კონსტიტუციაზე დაყრდნობით, მაგრამ არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს მას.
მუხლი 79 კანონებს უფრო მაღალი იურიდიული ძალა აქვთ, ვიდრე გუბერნატორის დებულებებს, სამინისტროებისა და დეპარტამენტების დებულებებს, სახელმწიფო ორგანიზაციების შინაგანაწესს. თუ ამ აქტების დებულებები ეწინააღმდეგება რომელიმე კანონის დებულებებს, მაშინ ასეთი აქტი არ განხორციელდება და უქმდება.
გუბერნატორი: W.DeMorte